Minął ponad rok (wrzesień 2024), odkąd pojawiła się cena/aukcja za ten piękny obiekt. Cena to 10 mln zł i wydawało się, że jest szansa, że znajdzie się ktoś, kto kupi to cudowne miejsce, przywracając je do życia. Fakt, że zainwestować też trzeba będzie sporo, ale mocno trzymałem za to kciuki. Skoro ktoś w Polsce potrafi obecnie wybudować pałac w miejscu objętym ścisłą ochrona Natura 2000, to tym bardziej tutaj…
Niestety, wygląda na to, że nic z tego, a szkoda ba na naszym trójstyku akurat po polskiej stronie, ciężko znaleźć perełki architektoniczne jak ta. Są domy przysłupowa, a z większych obiektów, nie wiem? Zgorzelecki MDK? Reszta po drugiej stronie Nysy Łużyckiej. Aaa no i są w różnym stopniu „rozkładu” ruiny, te znajdziemy w wielu miejscach, ale mi nie o takie „perełki” chodzi…
W każdym razie ponownie z aparatem odwiedziłem to miejsce. Ponownie z jednej strony zachwyciłem się lokalizacją oraz klimatem, a z drugiej, ogarnął mnie żal, że to miejsce umiera… Coś Radomierzyce są pechowe, bo co ciekawe na sprzedaż wystawiono też, stojący w pobliżu nowy ośrodek, pensjonat Magnolię...
Poniżej dla tych, którzy zajrzą na mojego fotobloga spoza naszego trójstyku, krótki rys historyczny i krótka charakterystyka pałacu, na podstawie tego, co w necie można wygrzebać, a później zdjęciowa opowieść. Tylko pierwsze zdjęcie nie jest „po kolei”. To taka okładka tego wpisu. Kolejne, już chronologicznie, tak jak szedłem wokół wyspy i samego pałacu.
Krótka historia Pałacu na Wodzie w Radomierzycach
Pałac w Radomierzycach (niem. Schloss Radmeritz) wzniesiono w latach 1754–1756 na zlecenie hrabiego Heinricha von Promnitza, właściciela pobliskiego zamku w Łące (Lauban). Projektantem był Johann Martin Pochmann, śląski architekt barokowy związany z nurtem rokoko.
Koncepcja: Pałac na wodzie – budowla wzniesiona na sztucznej wyspie otoczonej fosą, inspirowana francuskimi rezydencjami typu maison de plaisance (np. Petit Trianon).
„Pałac, który odmierza czas” to nie tylko pałac na wodzie – to XVIII-wieczny „kalendarz z kamienia”, gdzie każde okno = jeden dzień, każdy pokój = jeden miesiąc, a cały kompleks = jeden rok życia.
Pochmann chciał, by hrabia Promnitz „mieszkał w czasie” – i choć pałac jest zamknięty i na sprzedaż, to jego symbolika w większości jest wciąż dostrzegalna.
Symbolika
- 365 okien - 365 dni roku. Faktycznie: 365 + 1 „ślepe” (symbol roku przestępnego)
- 52 pokoje - 52 tygodnie
- 12 sal głównych - 12 miesięcy (każda z innym kolorem sztukaterii – styczeń: błękit, luty: szary itd.)
- 7 wieżyczek / balkonów - 7 dni tygodnia (na planie siedmioramiennej gwiazdy)
- 4 skrzydła pałacu - 4 pory roku (północ = zima, południe = lato)
Swoje znaczenie miał też park:
- 12 alei głównych - 12 miesięcy promieniście z wyspy → każda prowadzi do pawilonu miesięcznego
- 52 drzewa w alei grabowej - 52 tygodnie co 7. drzewo = „niedziela” (oznaczone rzeźbą)
- 365 róż w rabatach - 365 dni (różne odmiany, kwitnące sekwencyjnie)
- W planach były 4 mosty na wyspę - 4 pory roku każdy z innym motywem (np. wiosna: kwiaty, zima: lód). Wybudowano tylko dwa.
- Fontanna centralna - Słońce / czas - 24 dysze = 24 godziny
Nawet fosa miała być rzeką czasu:
Długość fosy: dokładnie 365 metrów (zmierzona w XVIII w.). Most zwodzony: otwierany raz w roku – 31 grudnia, symbol „przejścia w nowy rok”. Woda: zasilana z 12 źródeł → „12 strumieni czasu”.
Co zostało:
- 365 okien - 300 zachowanych, reszta zamurowana w XIX w.
- 12 alei - 4 widoczne (reszta zarośnięta)
- Fontanna - zrekonstruowana w 2004, ale bez wody
- Mosty - odbudowany jeden, główny (2003–2004)
- Róże: symboliczne – kilka krzewów w parku
Styl rokoko – lekka, asymetryczna bryła, bogate sztukaterie, pastelowe elewacje, mansardowy dach.
XVIII–XIX w. – świetność i zmiany właścicieli. Po Promnitzach (1780) pałac przeszedł w ręce hrabiów von Schönburg-Waldenburg.
W 1840 r. przebudowa neobarokowa (dodano wieżyczki, balkony).
W XIX w. słynne polowania – gościł m.in. pruskich arystokratów.
XX w. – wojna i upadek II wojna światowa:
- pałac zajęty przez Wehrmacht, później Armię Czerwoną.
1945: po wysiedleniu Niemców – państwowe gospodarstwo rolne (PGR).
Lata 60.–80.: dewastacja – rozebrano piece kaflowe, sztukaterie, parkiety; fosy zamulono.
1989–2000: opuszczony, dach przeciekał, elewacje odpadały.
2003 - Zakup przez Marka Głowackiego (plan: hotel butikowy + SPA).
2003–2005 - Częściowa renowacja: elewacje, dach, fosy.
2005 - Śmierć inwestora → prace zatrzymane.
2005–2023 - Spadkobiercy (Maria Dobrowolny-Głowacka) → remont fragmentaryczny, bardzo powolny.
2010 katastrofalna powódź (zerwanie tamy na zalewie Witka) – dodatkowe uszkodzenia.
Sprzedaż: (wrzesień 2024) Cena wywoławcza: 10 000 000 zł. Oferta obejmuje: pałac (ok. 2 000 m²). wyspa + fosa; 35 ha gruntów (rolne, leśne).
Na dzień dobry wita nas szlaban z informacją, że teren prywatny, że zły stan drzewostanu i właściciel nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody. Postanowiłem podjąć ryzyko.
